Bước chân vào thị trường forex là mỗi người chúng ta cần phải tự trang bị cho mình rất nhiều những kiến thức về tài chính, về cách thức giao dịch, về kỹ thuật phân tích, về kỹ năng quản lý vốn, quản trị rủi ro… nhưng cái đầu tiên và căn bản trước hết cần phải nắm bắt và hiểu rõ chính là các thuật ngữ liên quan đến giao dịch forex.

AFXTRADING cũng đã thực hiện những bài viết để lần lượt giới thiệu và giải thích tất cả các thuật ngữ mà một trader cần phải biết khi giao dịch forex và tiếp tục lần này sẽ là một thuật ngữ liên quan mật thiết đến tỷ lệ đòn bẩy, đó là margin hay ký quỹ.

1. Margin trong giao dịch forex là gì?

Để giải thích về khái niệm này, chúng ta sẽ phải liên hệ đến tỷ lệ đòn bẩy trong giao dịch forex. Thị trường ngoại hối cho phép nhà đầu tư đặt lệnh mua, bán các tài sản tài chính với giá trị lớn trên một số vốn nhỏ và công cụ để giúp họ làm được điều này chính là đòn bẩy.

Giả sử các bạn chỉ có 1,000$ trong tài khoản nhưng lại muốn giao dịch một lệnh có giá trị lên đến 100,000$ thì các bạn phải sử dụng đòn bẩy, và để sử dụng được đòn bẩy thì sàn forex sẽ yêu cầu các bạn đặt cọc một số tiền, số tiền đó chính là margin. Hay margin chính là tiền đặt cọc, tiền ký quỹ hoặc tiền thế chấp.

Vậy, margin chính là số tiền tối thiểu mà nhà đầu tư phải đặt cọc để có thể mở một vị thế (hay một lệnh giao dịch) trên thị trường.

Margin phụ thuộc vào tỷ lệ đòn bẩy mà các bạn sử dụng, đòn bẩy sẽ cho biết các bạn phải đặt cọc một số tiền bằng bao nhiêu % so với giá trị giao dịch để lệnh được mở, và tỷ lệ % đó chính là margin rate hay tỷ lệ ký quỹ. Đòn bẩy càng cao thì margin rate sẽ càng nhỏ và tương ứng số tiền ký quỹ hay margin sẽ càng thấp.

Mối quan hệ giữa đòn bẩy và margin rate được thể hiện qua bảng sau:

Ví dụ: các bạn muốn đặt một lệnh với giá trị giao dịch là 100,000$ nhưng tài khoản chỉ có 200$. Nếu sử dụng đòn bẩy là 1:100 thì margin rate là 1%, suy ra số tiền ký quỹ hay margin tối thiểu phải là 1,000$, số dư tài khoản không đủ để thực hiện giao dịch này. Khi sử dụng tỷ lệ đòn bẩy là 1:2000, tương đương với margin rate là 0.05% thì số tiền đặt cọc hay margin tối thiểu để các bạn mở được giao dịch này là 0.05% x 100,000 = 50$.

2. Cách tính margin trong giao dịch forex

Qua ví dụ trên thì chúng ta có thể thấy được để tính ra số tiền cần ký quỹ cho mỗi lệnh hay margin là quá dễ dàng, chỉ cần lấy margin rate nhân với giá trị giao dịch của lệnh. Tuy nhiên, điều quan trọng là xác định được giá trị giao dịch của lệnh là bao nhiêu.

Đến đây, chắc chắn các bạn sẽ thắc mắc rằng việc tính toán margin đã được phần mềm giao dịch thực hiện tự động khi lệnh của bạn được khớp, vậy tại sao lại chúng ta cần phải biết cách tính toán giá trị này để làm gì? Chúng tôi sẽ giải thích về tầm quan trọng của việc một trader cần phải biết cách tính toán giá trị của margin hay bất kỳ một đại lượng nào khác trong giao dịch forex ở nội dung của phần sau.

Còn bây giờ, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu cách tính margin qua các ví dụ cụ thể, và qua các ví dụ này, chúng tôi sẽ chỉ ra một số sai lầm mà rất nhiều những trader mới đã từng gặp phải khi giao dịch forex.

Trước khi đi vào phần tính toán cụ thể, các bạn có thể xem lại các khái niệm giá bid, giá ask, lot vì việc tính toán margin có liên quan trực tiếp đến chúng.

• Ví dụ 1: cặp EUR/USD đang có báo giá tại thời điểm hiện tại như sau: Bid: 1.28700, giá Ask: 1.28762. Số dư hiện tại trong tài khoản của bạn là 200$ và tỷ lệ đòn bẩy của tài khoản là 1:500.

Để ra được quyết định giao dịch một cặp tiền tệ nào đó, bằng việc sử dụng các kỹ thuật phân tích và chiến lược quản trị vốn, quản trị rủi ro của mình, các bạn sẽ tính ra được khối lượng giao dịch của lệnh.

Giả sử hệ thống giao dịch của bạn tính toán được khối lượng hiệu quả mà bạn sẽ đặt lệnh là 0.02 lots cho lệnh Buy trên cặp tỷ giá này ở thời điểm hiện tại.

• Khi đặt lệnh Buy trên cặp EUR/USD thì tỷ giá khớp lệnh là giá Ask: 1.28762.
• 2 lots cặp EUR/USD = 0.2 x 100,000 EUR = 20,000 EUR (vì 1 lot cặp EUR/USD = 100,000 EUR), đây là lỗi sai thường gặp nhất ở đa số các trader. Nhiều người nói rằng 1 lot = 100,000 USD, hoàn toàn sai. 1 lot bằng 100,000 đơn vị tiền tệ cơ bản, là tiền tệ đứng trước, chỉ trong trường hợp cặp tiền tệ có USD đứng trước thì 1 lot mới bằng 100,000 USD.
• Khi Buy 0.2 lots cặp EUR/USD nghĩa là bạn sẽ mua 20,000 EUR, với tỷ giá khớp lệnh là 1.28762 thì 20,000 EUR sẽ bằng 25,752 USD. Điều này có nghĩa là bạn cần ít nhất 25,752$ trong tài khoản để mua được 0.2 lots EUR/USD. Thì 25,752$ chính là giá trị giao dịch của lệnh mà chúng ta cần phải xác định được trước khi tính toán margin.

Tỷ lệ đòn bẩy trong tài khoản là 1:500, suy ra margin rate là 0.2%, vậy margin sẽ bằng 0.2% x 25,752$ = 51.5$. Vậy để thực hiện được lệnh giao dịch này, các bạn chỉ cần ký quỹ 51.5$.

Cũng với tất cả những thông tin ở trên nhưng lệnh giao dịch là lệnh Sell, thì margin của lệnh này là bao nhiêu?

• Khi Sell thì tỷ giá khớp lệnh là giá Bid: 1.28700
• Sell 0.2 lots cặp EUR/USD nghĩa là bán 20,000 EUR. Với tỷ giá khớp lệnh trên thì 20,000 EUR = 25,740 USD, tức là trong tài khoản của bạn phải có 25,740$ để thực hiện được giao dịch này. 25,740$ chính là giá trị giao dịch của lệnh.

Tỷ lệ đòn bẩy là 1:500, suy ra margin rate là 0.2%, vậy margin = 0.2% x 25,740$ = 51.48$. Để thực hiện lệnh Sell này, các bạn cần ký quỹ 51.48$.

• Ví dụ 2: cặp USD/CAD đang có báo giá là: Bid: 1.25500, Ask: 1.25580. Tài khoản có đòn bẩy là 1:400 và số dư là 500$.

Trường hợp 1: đặt lệnh Buy với khối lượng 0.5 lots.

• Buy 0.5 lots USD/CAD nghĩa là mua 50,000 USD, mà tài khoản của bạn đang là USD thì không cần phải quy đổi tỷ giá, tức là giá trị giao dịch trong trường hợp này cũng chính là 50,000 USD.
• Đòn bẩy là 1:400, suy ra margin rate là 0.25%, vậy margin = 0.25% x 50,000$ = 125$.

Trường hợp 2: đặt lệnh Sell với khối lượng 0.5 lots.

• Sell 0.5 lots USD/CAD nghĩa là bán 50,000 USD thì tương tự, giá trị giao dịch của lệnh chính là 50,000$. Margin trong trường hợp này cũng là 125$.
• Ví dụ 3: cặp EUR/JPY đang có báo giá là Bid: 126.013, Ask: 126.083. Tài khoản có đòn bẩy 1:400 và số dư là 500$.

Trường hợp 1: đặt lệnh Buy với khối lượng 0.5 lots

• Buy EUR/JPY nghĩa là mua EUR bán JPY hay nói cách khác là dùng JPY để mua EUR. Buy 0.5 lots EUR/JPY, tỷ giá khớp lệnh là 126.083 tức là bạn phải có 6,304,150 JPY để mua được 50,000 EUR. Nhưng tài khoản của bạn chỉ có USD, thì bạn phải thực hiện một công đoạn nữa là dùng USD để mua JPY (Sell cặp USD/JPY) với tỷ giá khớp lệnh là 104.025 thì 6,304,150 JPY = 60,602 USD. Tóm lại, để Buy 0.5 lots cặp EUR/JPY thì tài khoản của bạn phải có 60,602$, đó chính là giá trị giao dịch của lệnh.
• Đòn bẩy 1:400, suy ra margin rate là 0.25%, vậy margin = 0.25% x 60,602$ = 151.5$.

Trường hợp 2: đặt lệnh Sell với khối lượng 0.5 lots

• Sell 0.5 lots cặp EUR/JPY thì tỷ giá khớp lệnh là 126.013, nghĩa là bạn sẽ bán 50,000 EUR để mua 3,300,650 JPY. Nhưng trong tài khoản không có EUR, đồng nghĩa với việc bạn phải dùng USD để mua EUR, tức là Buy cặp EUR/USD, với tỷ giá Ask hiện tại của cặp này là 1.28762, nghĩa là bạn phải dùng 64,381 USD để mua được 50,000 EUR. Vậy giá trị giao dịch của lệnh này là 64,381 USD.
• Đòn bẩy 1:400, suy ra margin rate là 0.25%, vậy margin = 0.25% x 64,381$ = 161$.

Cả 3 ví dụ trên đã đầy đủ cho tất cả các trường hợp về sự có mặt và vị trí của đồng USD trong các cặp tiền và đối với từng loại lệnh Buy hoặc Sell. Các bạn hoàn toàn có thể tính được margin trong bất kỳ một trường hợp nào khác.

3. Tại sao trader cần phải biết “tường tận” cách tính margin?

Trước khi giải đáp vấn đề này, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm một số thuật ngữ, đại lượng khác liên quan đến margin.

• Equity (vốn sở hữu): là số dư tức thời của tài khoản giao dịch. Equity liên tục thay đổi khi có lệnh đang mở, lúc này equity = Balance (số dư tài khoản) + lợi nhuận tức thời của các lệnh đang mở – thua lỗ tức thời của lệnh đang mở. Nếu không có lệnh nào mở thì equity = balance.
• Used margin (ký quỹ đã sử dụng): mỗi lệnh giao dịch được mở thì trader phải ký quỹ một số tiền là margin. Tổng margin của tất cả các lệnh đang mở chính là used margin.
• Free margin (ký quỹ tự do): là số tiền còn lại trong tài khoản sau khi đã trừ đi used margin, free margin = Equity – Used margin. Free margin cũng là số tiền ký quỹ mà bạn có thể sử dụng để mở các lệnh mới. Free margin càng thấp thì khả năng mở thêm lệnh mới sẽ ít đi.
• Margin level (mức ký quỹ): là tỷ lệ phần trăm giữa số dư tức thời với tổng số ký quỹ đã sử dụng. Margin level = (Equity/Used margin) x 100%. Nếu các bạn không mở thêm hoặc đóng bớt các lệnh đang chạy thì used margin sẽ không đổi, margin level sẽ chỉ phụ thuộc vào equity.

Trong quá trình các lệnh mở đang chạy thì margin level sẽ luôn thay đổi do equity biến động liên tục. Sau khi các lệnh đã được khớp, used margin thấp hơn equity thì margin level > 100%. Khi các lệnh đang chạy, giả sử lệnh bị thua lỗ, equity giảm xuống, margin level giảm xuống. Nếu equity giảm xuống bằng used margin thì margin level = 100%, nếu thấp hơn thì margin level < 100%.

Margin level <= 100% nghĩa là Free margin <=0, lúc này, các bạn không thể mở thêm bất kỳ một lệnh mới nào khác. Khi margin level càng giảm thì chứng tỏ bạn đang thua lỗ nặng, tài khoản đang trong tình trạng không an toàn, cần có biện pháp kịp thời để tránh thua lỗ sạch (margin level = 0% khi equity = 0) hoặc tài khoản bị âm (margin level < 0% khi equity <0 ), nếu thị trường cứ tiếp tục chống lại lệnh của bạn. Còn nếu sau đó lệnh của bạn bắt đầu có khởi sắc hơn thì equity tăng lên, margin level tăng, tài khoản lại trở về trạng thái an toàn. Tài khoản giao dịch được xem là an toàn khi margin level > 100%, khi tỷ lệ này giảm, buộc lòng các bạn phải can thiệp vào tài khoản hoặc các lệnh đang giao dịch của mình để cải thiện nó.

Để tránh trường hợp nhà đầu tư không thường xuyên theo dõi các giao dịch đang chạy hoặc sơ suất không để ý đến tỷ lệ margin level nên các sàn forex đã quy định một mức giới hạn cụ thể, nếu margin level giảm xuống dưới mức giới hạn này thì sàn sẽ thông báo đến trader, thông qua một lệnh/cảnh báo có tên là Margin Call, để họ có biện pháp can thiệp kịp thời, tránh tình trạng để tài khoản thua lỗ nặng nếu thị trường vẫn tiếp tục biến động ngược hướng dự đoán. Thông thường, các sàn forex thường chọn mức giới hạn là 100%, khi margin level giảm xuống thấp hơn 100% thì margin call xuất hiện.

Khi margin call xuất hiện, các bạn sẽ có 2 biện pháp can thiệp vào tài khoản hoặc các lệnh đang chạy để cải thiện margin level:

• Hoặc là nạp thêm tiền vào tài khoản ? equity tăng lên ? margin level tăng.
• Hoặc là đóng một phần hoặc toàn bộ các lệnh đang thua lỗ ? used margin giảm ? equity tăng ? margin level tăng.

Nếu các bạn không can thiệp bằng 2 cách này, mà tự tin rằng thị trường sẽ nhanh chóng quay trở lại hướng kỳ vọng, margin level sẽ tăng trở lại, nhưng nếu thị trường vẫn chống lại bạn, margin level sẽ tiếp tục giảm sâu hơn, đến một giới hạn thấp hơn margin call, thì sàn sẽ tự động đóng tất cả các lệnh đang chạy của bạn lại, kể cả các lệnh đang có lợi nhuận. Trường hợp margin level giảm đến một giới hạn mới thấp hơn mức giới hạn của margin call và sàn forex sẽ đóng tất cả các lệnh của nhà đầu tư lại thì gọi là Stop Out. Mức stop out mà các broker hay áp dụng là 50% hoặc 30%.

Quay trở lại vấn đề vì sao trader cần nắm được cách tính margin, bởi vì trước khi quyết định mở một lệnh giao dịch cụ thể, các bạn cần xác định được margin để tính ra được margin level. Nếu margin level thấp, thường dưới 200% thì các bạn nên cân nhắc lại việc thay đổi khối lượng giao dịch để đạt một mức margin level an toàn trong trường hợp thị trường biến động ngược xu hướng. Bên cạnh đó, việc tính toán được margin sẽ giúp các bạn xác định được margin level sẽ giảm xuống bao nhiêu, có gần sát với giới hạn của margin call hay không, khi muốn mở thêm một hoặc nhiều lệnh giao dịch mới. Bởi vì phần mềm giao dịch chỉ tính toán và hiển thị các giá trị này sau khi lệnh đã được khớp, điều này sẽ khiến cho chúng ta không thể chủ động kiểm soát tốt tài khoản giao dịch.

Việc hiểu được margin và cách tính margin trong giao dịch forex là điều cần thiết và lý do tại sao thì chúng tôi cũng đã giải thích cho các bạn ở phần trên. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn hết là làm sao để luôn duy trì margin level ở mức an toàn hay nói cách khác là làm sao để tránh được margin call và stop out. Nội dung này sẽ được AFX Trading trình bày cụ thể hơn ở bài viết sau: Margin call là gì? Làm sao để không phải “đối mặt” với margin call?

4. Phân biệt margin trong đầu tư cổ phiếu và giao dịch forex

Trong cổ phiếu, margin là một khoản nợ mà nhà đầu tư có thể vay từ công ty chứng khoán và thế chấp khoản vay đó bằng chính cổ phiếu mà nhà đầu tư đang sở hữu. Margin trong chứng khoán đối với mỗi nhà đầu tư sẽ được quy định bởi chính công ty chứng khoán và phụ thuộc vào chính loại cổ phiếu mà nhà đầu tư đang nắm giữ.

Ví dụ: các bạn đang có tài sản là 200 triệu (bao gồm cả cổ phiếu blue chip đang sở hữu và tiền mặt trong tài khoản), công ty chứng khoán cho phép các bạn sử dụng đòn bẩy là 1:2 thì các bạn có thể vay đến 400 triệu để mua thêm cổ phiếu. Vì là một khoản vay nên nhà đầu tư phải trả lãi suất cho công ty chứng khoán.

Trong forex, margin cũng được xem là khoản vay nhưng sàn forex chỉ tính lãi suất khi nhà đầu tư giữ lệnh qua đêm, gọi là phí qua đêm hay swap, đặc biệt hơn, lãi suất này nhà đầu tư có thể phải trả cho sàn hoặc nhận ngược lại vào tài khoản, phụ thuộc vào chênh lệch lãi suất giữa đồng tiền của các quốc gia.

Tuy nhiên, margin trong đầu tư cổ phiếu và forex cũng có một điểm chung đó là nó có thể giúp cho lợi nhuận tăng lên rất nhiều lần nhưng cũng có thể khiến cho thua lỗ tăng lên tương ứng.

Trong forex, nhà đầu tư luôn sử dụng đòn bẩy vì giá trị giao dịch trong thị trường này rất lớn, nhà đầu tư nhỏ, vốn ít sẽ không thể tham gia được nếu không sử dụng đòn bẩy. Ngược lại, trong chứng khoán, nhà đầu tư chỉ sử dụng margin trong một số trường hợp nhất định vì lãi suất vay khá cao, thường dao động từ 10-15%/năm, nếu không đảm bảo cổ phiếu có thể mang lại lợi nhuận cao hơn tỷ lệ này thì việc sử dụng margin chỉ dẫn đến thua lỗ, trong khi đó, lãi suất (phí qua đêm – swap) khi giao dịch forex là rất thấp, không đáng kể.

Margin Call trong chứng khoán cũng tương tự như trong forex. Khi nhà đầu tư sử dụng margin để đầu tư chứng khoán, nếu giá cổ phiếu giảm thì giá trị tài sản ròng của tài khoản sẽ giảm tương ứng theo tỷ lệ đòn bẩy, giả sử dùng đòn bẩy là 1:2 thì thua lỗ sẽ giảm gấp 2 lần so với việc không dùng margin. Khi giá trị tài sản ròng giảm đến một mức giới hạn nào đó, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu các bạn bổ sung tiền mặt hoặc cổ phiếu (chuyển từ công ty chứng khoán khác về) vào tài khoản để đảm bảo cho việc trả nợ hoặc phải bán bớt cổ phiếu để giảm tiền vay xuống.

5. Kết luận

Giao dịch margin hay giao dịch đòn bẩy giúp trader mang lại lợi thế khuếch đại lợi nhuận trên một số vốn nhỏ nhưng đi kèm là rủi ro cũng được khuếch đại lên tương ứng. Mà một trong những đặc trưng của thị trường forex là đòn bẩy, là margin nên sẽ không phù hợp với những ai thích sự an toàn. Chính vì vậy, khi đã quyết định lựa chọn forex là một kênh đầu tư lâu dài, các bạn cần phải biết chấp nhận rủi ro, đầu tư vào kiến thức và tích lũy kinh nghiệm để rủi ro luôn ở mức tối thiểu nhất.

Cảm ơn các bạn đã quan tâm và theo dõi.

- Link Copytrade trên Exness Social Trading: https://social-trading.club/strategy/110198005

- Link đăng ký tài khoản trên sàn Exness (Standard): https://one.exness-track.com/intl/vi/a/b6okm1xwcy

- Hướng dẫn đăng kí và xác minh tài khoản trên sàn Exness: https://bit.ly/3SEYqCU

- Hướng dẫn nạp tiền trên sàn Exness: https://bit.ly/3yjians

- Hướng dẫn rút tiền trên sàn Exness: https://bit.ly/3M7Miro

Hãy liên hệ với chúng tôi nếu các bạn cần hỗ trợ bất kỳ vấn đề gì:
📲 Hotline: 0962190995
📪Telegram: https://t.me/SP_AFXTrading
📪Gmail: hocvienafxtrading@gmail.com
🌀 Website: https://afxtrading.com.vn
🧰ChatRoom: https://t.me/ChatRoom_HocVien_AFX_Trading